Ortaköy' de Sumak Üretimi!

Pek çoğumuzun adını dahi duymadığı, bir bitkidir sumak. Genelde bir baharat türü olarak bilinir. Kullanımı belli bölgeler dışında yaygın değildir. Elbette bilenler, kullananlar vardır. Özellikle soğan salatasının üzerine dökülerek kullanılır. Peki, sumağın Ortaköy’ de de yetiştiğini biliyor musunuz?

İsterseniz öncelikler sumak bitkisi hakkında genel bir bilgi verelim. Antepfıstığıgiller ailesinden olan sumak bitkisi, “Rhus, Sumac, Rhus Coriaria” isimleri ile de bilinir. İnce gövdeli, 3 metreye kadar ulaşabilen sumak bitkisi, çalı ya da küçük ağaç görünümündedir.

Türkiye’nin Doğu Anadolu dışında hemen bütün bölgelerinde yetişen sumak, en çok Akdeniz Bölgesi’nde görülür. Sumağın yaklaşık 150 türü bulunmaktadır. Bu türlerden bazıları zehirlidir. Ülkemizde en yaygın yetişen türü, “derici sumağı” ve “boyacı sumağı”dır.

Kışın dökülen dişli ve tüylü yaprakları, sonbaharda kırmızıya döner. Yaprakları ve meyveleri, baharat olarak kullanılır. Meyveleri mercimeği andırır. Yeşil olan meyveleri olgunlaşma döneminde kırmızıya döner.

Kurutulduktan sonra tuzla öğütülüp baharat olarak yemeklerde, salatalarda kullanılan sumağın ekşimsi ve buruk bir tadı vardır. Özellikle kokuyu azalttığı için soğan salatalarında tercih edilir.

Ekşi tadı nedeniyle, limon olmadığı durumlarda salatalarda rahatlıkla kullanılabilir. Diyarbakır, Hatay ve Gaziantep yörelerinde sumak, mercimek köftesi yapılırken ve dolmalarda kullanılır. Sumak tohumlarının içeriğinde, mum, flavon glikozitleri, sitrik, malik ve tartarik asitler bulunur.

Sumağın faydaları nelerdir?

• Sumağın hazmı kolaylaştırıcı, iştah açıcı özelliği bulunmaktadır.
• Antiseptik özellikler taşır. Bu özelliği sayesinde ateş düşürücüdür.
• İshale karşı etkilidir.
• Boğaz ağrılarına iyi gelir.
• Harareti keser.
• Kan şekerini dengeleyici, düşürücü özelliği vardır.
• Damarları büzen özelliğinden dolayı, kanamanın durdurulmasında etkilidir.
• Sumak suyu ile gargara yapıldığında, boğaz ve diş eti hastalıklarına iyi gelir.
• Sumak çayı, zehirlenmelere iyi gelir. Sumak çayı ile ciltteki sivilcelerin temizlenmesi, sivilceleri kurutur.
• Yiyeceklerin üzerine serpilen sumak, uzun süre taze kalmalarını sağlar. 

Sumağın zararları nelerdir?

Sumak birçok faydasının yanında yüksek tansiyon hastalarının dikkatli kullanması gereken bir bitkidir. Ayrıca, kabız yapan etkileri de vardır. 

Sumak, Ortaköy’ de doğal olarak sadece belirli alanlarda yetişmektedir.  Türün yok edilmemesi adına yetiştiği alanları açıklamıyoruz. Ancak eskiler bilirler, ilçemizde “tetire, tetre” adlarıyla biliniyor. Eylül sonu Ekim başlarında olgunlaşıyor. Ağaç formunda bir bitki. Ağacın uç kısımlarında kırmızı renkte meyveler oluşuyor. Sadece o kısımları toplanıp, çeşitli işlemlerden geçiriliyor. Bu şekilde kullanıma hazır hale geliyor. 

Çok az kişinin bildiği bu zenginliğimizi sizlerle paylaşmak istedik. Belki birileri ciddi olarak bu işe düşer, yatırım yapar ve Ortaköy’ e katma değer olarak dönmesine ön ayak olur.