Gündoğdu Bey, Ortaköy’ de Olabilir! (mi?)

Bilindiği üzere, son zamanlarda pek çok insanın beğenisini toplayan “Diriliş Ertuğrul” dizisi, insanların tarihi olaylara bakış açısını değiştirmiş ve yeni bilgiler edinmesini sağlamıştır. 

Diziyi merakla takip edenler bilirler… Gündüz Alp’ in ölümünden sonra oğulları arasında fikir ayrılığı çıkmış, bundan dolayı da Sungur Bey ve Gündoğdu Bey, taraftarlarıyla birlikte ayrılarak Orta Asya’ ya geri dönmüşlerdir. Bir daha da kendilerinden haber alınamamıştır. Tarihi kaynaklarda Kayı Boyu’ nun bu grubuna ait bir bilgiye rastlanılmamıştır. 

Kaynaklarda Kayı Boyu’ nun Anadolu’ ya yaklaşık 50 bin kişi olarak geldiği bilgisi bulunmaktadır. Ancak Osmanlı Devleti’ nin kuruluşu anlatılırken 300 çadırlık bir beylikten ibaret olduğu vurgulanmaktadır. Tarihçiler o dönem nüfus tahminlerini yaparken bir çadırı (aileyi) 5 ve ya 7 kişi olarak kabul etmişlerdir. Bir çadır 5 x 300 = 1500 kişi ya da 7 x 300 = 2100 kişi eder. Peki nerede öbür Kayı boyundan olanlar?

Kayı Boyu, sadece Osmanlı Devleti’ nin kuruluşunda Ertuğrul Gazi’ nin beyliğini yaptığı gruptan ibaret değildir. Kayı Boyu’ nun alt grupları bulunmaktadır. Öncelikle boylar aşiretlere, aşiretler oymaklara, oymaklar ise cemaatlere ayrılmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucunda bugün Anadolu’ da pek çok yerde Kayı Boyu’ nun yerleştiği anlaşılmıştır. 

Burada örnek verecek olursak bazen bir ilde ya da ilçede karşılaştığımız bir yer adının başka illerde ve ya ilçelerde de yer aldığını görürüz. Bu tesadüf olabilir mi peki? Günümüzde halen var olan pek çok yer adının orayı yurt edinen boy, aşiret ve ya oymak adlarından geldiği bazen de beylerinin ya da dini önderlerinden aldığı anlaşılmıştır. 

Gelelim asıl konuya… Bugün Ortaköy’ de “Gündoğdu” olarak adını bildiğimiz bir dağımız var. Kimse adının neden Gündoğdu olarak adlandırıldığını bilmiyor. Halbuki kayıtlarda “Karadağ” olarak geçmesine rağmen Ortaköy halkı halen Gündoğdu ismini kullanıyor. Bazı kimseler güneşin doğuşuna bağlasalar da, konum olarak güneşin battığı tarafta. Gündoğdu’ nun eteklerinde Pınarköy adlı bir köyün bir zamanlar var olduğunu biliyoruz. Hatta bugün “Pınarlı Göleti’ nin” kenarında bir de “Doğan Dede” isimli bir zatın yattığını biliyoruz. Gerçi günümüze ulaşmış bir türbesi olmasa da halk tarafından yeri biliniyor. Ancak Doğan Dede’ nin hangi dönemlerde yaşadığını bilen yok. Pınarköy ise bu yerin zaten üst tarafı. Gündoğdu, Pınarköy ve Doğan Dede birbirleri ile ilişikili yerler. 

Parçaları birleştirmeye başlayalım. İddiamız şu şekilde; Gündoğdu Bey’ e bağlı olan Kayı grubunun Ortaköy bölgesinde yurt tuttuğu ve Pınarköy’ e yerleştikleridir. Pınarköy, zaten Hititler döneminden beri yerleşim yeri olduğundan, o dönemde de Rumların yaşadığı bir köy olduğu alan araştırmalarından anlaşılmaktadır. Bölgenin Türkler tarafından fethedilmesinden sonra bu köylerin çoğu boşaltılmıştır. Gelen Türk boyları da bu köylere yerleşmişler, bazen boy, aşiret, oymak, cemaat adlarını bazen liderlerinin adlarını bazen de Orta Asya’ daki eski yurtlarının adlarını koymuşlardır. Yer adlandırmalarında köylerin eski isimlerini devam ettirdikleri ve köyün coğrafi durumuna göre de adlandırma yaptıkları görülmektedir. Pınarköy mevkisinde pınar olması hasebiyle bu ismin verildiği aşikardır. Gündoğdu isminin dağa Gündoğdu Bey’ den dolayı verildiği sanılmaktadır. Zira araştırmalarımızda Anadolu’ da Gündoğdu ismini taşıyan sadece iki tane yer ismi tespit edilmiştir. Bu yerlerinde Gündoğdu adını çok sonradan aldıkları belirlenmiştir. Doğan Dede ise Gündoğdu isminin zamanla Gündoğan-Doğan-Doğan Dede şeklinde dönüşmüş hali olabilir. Kısacası Doğan Dede olarak bildiğimiz yer Gündoğdu Bey’ in mezarı olabilir. 

Kayı Boyu’ nun bölgemizde yerleşmiş olması iddiamızı kuvvetlendirmektedir. Bugün İncesu ve Kazankaya köylerinin Kayı boyu tarafından kurulduğu bilinmektedir. Ayrıca bazı kaynaklarda Ortaköy’ de de Kayı boyunun yerleştiği bilgisi mevcuttur. Tüm bu bilgileri birleştirdiğimiz zaman insanın aklına “Neden olmasın?” sorusu geliyor. 

Yukarıda da belirttiğimiz gibi bu şimdilik bir iddia, ister inanın ister inanmayın. Ama yapılacak kapsamlı bir araştırma neticesinde gerçekler ortaya çıkacaktır. Ortaköylüler olarak bize düşen bu değerlere sahip çıkarak ilçemizin tanıtılmasına çalışmak olacaktır. Bu konuda en büyük görev yöneticilerimize düşmektedir.